Nie od dziś wiadomo, że wątroba odgrywa ważną rolę dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Utrzymanie jej optymalnego stanu przekłada się na właściwą pracę, co z kolei ma wpływ na zdrowie. Jak zbudowana jest wątroba? Jakie funkcje pełni i czy rzeczywiście jest tak istotna dla ludzkiego ustroju?

Budowa wątroby

 

Wątroba to gruczoł zlokalizowany pod prawymi żebrami i w górnej części jamy brzusznej, który sąsiaduje z przeponą, żołądkiem i jelitem. Narząd ten położony jest wewnątrz otrzewnej.

W budowie zewnętrznej wyróżnia się dwie powierzchnie. Górna część, przeponowa, ma wypukły kształt i przylega do przepony. Wyróżnia się w niej dwa płaty (prawy i lewy), które są rozdzielone jednym z przyczepów więzadła sierpowatego. Otrzewna, która znajduje się na powierzchni górnej, tworzy więzadło wieńcowe wątroby.

Dolna część, trzewna, jest położona na narządach znajdujących się w jamie brzusznej. Na powierzchni trzewnej występują dwie bruzdy – w przedniej części prawej bruzdy znajduje się dół pęcherzyka żółciowego, a w tylnej części bruzda żyły głównej dolnej; w przedniej części lewej bruzdy występuje więzadło obłe wątroby, a w tylnej więzadło żylne. Na powierzchni tylnej występują też dwa płaty (czworoboczny i ogoniasty), pomiędzy którymi występuje bruzda poprzeczna tworząca wrota wątroby – miejsce przejścia naczyń krwionośnych i struktur nerwowych.

W budowie wewnętrznej wyróżnia się miąższ, który składa się ze zrazików wątroby porozdzielanych od siebie tkanką międzyzrazikową. Tkanka ta jest unaczyniona przez tętnice i żyły międzyzrazikowe. Podstawową jednostką strukturalną zrazików są hepatocyty, czyli komórki wątrobowe, które mają specjalne blaszki. Pomiędzy pojedynczymi hepatocytami rozciągają się kanaliki żółciowe łączące się w przewodziki żółciowe zwane kanałami Heringa. Przewody te przebiegają w przewodach wątrobowych zlokalizowanych we wspomnianych wcześniej wrotach – tam ulegają połączeniu w przewód wspólny. Oprócz hepatocytów wątroba zawiera też komórki Browicza i Kupffera (zwane komórkami wrzecionowatymi i gwazdkowatymi o właściwościach żernych), a także lipocyty (zwane komórkami Ito odpowiedzialnymi za gromadzenie tłuszczu).

Jakie są funkcje wątroby?

 

• Oddziałuje na przemianę hemu w bilirubinę
• Przyczynia się do syntezy cholesterolu i fosfolipidów
• Reguluje ciśnienie krwi wskutek syntezy angiotensynogenu
• Produkuje żółć, która ma za zadanie rozkład spożywanych tłuszczów
• Uczestniczy w przemianach azotowych ustroju m.in. wskutek wytwarzania mocznika
• Składuje proteiny wchodzące w skład osocza m.in. albuminy, protrombinę czy fibrynogen
• Stanowi miejsce syntezy niektórych aminokwasów uczestniczących w szeregu procesów fizjologicznych
• Gromadzi i wytwarza glukozę, magazynuje energię i pomaga kontrolować optymalny poziom glikemii
• Detoksykacja ustroju z rozmaitych szkodliwych substancji m.in. alkoholu, amoniaku, leków, niektórych trucizn, narkotyków
• Wspiera rozkład złożonych lipidów w proste kwasy tłuszczowe, odpowiada też za przekształcanie protein i węglowodanów w tłuszcze
• Odpowiada za kwestie związane z odpornością i funkcjonowaniem układu immunologicznego – przyczynia się do procesu fagocytozy, odpowiada za tłumienie nadmiernej odpowiedzi ze strony układu odpornościowego
• Magazynowanie zapasów witamin A, D i B12 oraz gromadzenie żelaza z ferrytyną – ma istotny wpływ na szereg kwestii związanych z ludzkim zdrowiem m.in. kondycję skóry i widzenia, stan kości i zębów, regulację aktywności hormonalnej

 

Bibliografia:

1. Mulaikal TA., Emond JC. „Physiology and Anatomy of the Liver.” Liver anesthesiology and critical care medicine 2012: 3-20.
2. https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/watroba/50948,watroba-budowa-i-funkcje
3. https://bonavita.pl/watroba-budowa-i-funkcje-najwiekszego-gruczolu-w-organizmie-czlowieka