Stłuszczona wątroba jest w wielu przypadkach efektem nadmiernego spożycia alkoholu. Niemniej jednak istnieje też problem niealkoholowego stłuszczenia (NAFLD), który stanowi rezultat nieprawidłowego odżywiania. Jak powinna wyglądać dieta u osób z nadmiernie nagromadzonym tłuszczem w hepatocytach? Co jeść, aby przeciwdziałać stłuszczeniu?
Niealkoholowe stłuszczenie wątroby – przyczyny i objawy
Problem niealkoholowego stłuszczenia wątroby jest przeważnie wynikiem niewłaściwie skomponowanej diety. Nadmierne spożycie cukrów prostych, utwardzonych i nasyconych tłuszczów, soli i produktów przetworzonych – będących komponentami ciężkostrawnych posiłków – stanowi jedną z najpopularniejszych przyczyn przesadnego odkładanie lipidów w komórkach wątroby. NAFLD niezwykle często występuje w parze z otyłością i nadwagą, a także wielu innych schorzeń związanych z odżywianiem:
- cukrzyca typu 2
- insulinooporność
- nadciśnienie tętnicze
- niedoczynność tarczycy
- dysbalans gospodarki lipidowej
Ponadto warto pamiętać, że niealkoholowe stłuszczenie wątroby może stanowić następstwo przewlekłej farmakoterapii, zatrucia grzybami czy przemysłowymi produktami chemicznymi.
Dieta na stłuszczenie wątroby – co należy wiedzieć?
Zmiana nawyków żywieniowych jest kluczowym elementem terapii stłuszczenia wątroby. Choć przez wiele lat słowo dieta raczej budziło niepokój i jednoznacznie kojarzyło się z głodówkami, to w dobie dzisiejszych czasów jest zupełnie inaczej. Dieta na stłuszczenie wątroby to przede wszystkim lekkostrawne posiłki, które należy przyrządzać poprzez pieczenie, gotowanie na parze lub duszenie – smażenie na głębokim tłuszczu jest przeciwwskazane.
Modyfikacja planu żywieniowego dotyczy też samych składników. Co warto wykorzystać w posiłkach?
- Chude mięso, ryby morskie i nabiał, które są źródłem pełnowartościowego białka.
- Pełnoziarniste produkty zbożowe, ciemny makaron i grube kasze o wysokiej zawartości błonnika.
- Surowe warzywa i owoce – w przypadku tych drugich warto wybierać te o niskim indeksie glikemicznym (np. borówki, wiśnie, owoce cytrusowe).
- Zdrowe źródła tłuszczu roślinnego np. olej lniany budwigowy, awokado, oliwa z oliwek, orzechy, nasiona.
- Łagodne przyprawy, które nie mają działania wzdymającego np. bazylia, majeranek, pietruszka.
Duże znaczenie ma także kwestia nawodnienia. Oprócz zapewnienia organizmowi optymalnej ilości płynów należy zwrócić uwagę na ich rodzaj – osoby ze stłuszczoną wątrobą powinni pić głównie wodę mineralną oraz słabą herbatę bez cukru (zwłaszcza zieloną). Warto też sięgnąć po soki warzywne, które są dodatkowym sposobem na dostarczenie cennych witamin i minerałów. Bezwzględnie przeciwwskazane są alkohol energetyki, mocna kawa i herbata oraz słodkie i gazowane napoje.
Ponadto nie można zapominać, że dieta dotyczy też sposobu jedzenia przygotowanych potraw. Oznacza to, że dzienne menu powinno składać z od 4 do 6 posiłków o niewielkiej objętości. Zbyt duże porcje powodują przesadne obciążenie żołądka i wątroby. Ponadto mogą doprowadzić do występowania wzdęć i zatwardzenia, co również nie ma korzystnego wpływu na stan i funkcjonowanie układu pokarmowego.
Suplementacja na stłuszczenie wątroby – co można wykorzystać?
- Ziele rzepiku
- Mniszek lekarski
- Ostropest plamisty
- Karczoch zwyczajny
- Ostryż długi (kurkuma)
Powyższe rośliny można bez najmniejszego problemu znaleźć w aptekach i sklepach ze zdrową żywnością – zarówno w formie suplementów diety w formie kapsułek lub tabletek, jak i suszonych surowców zielarskich. Warto też wspomnieć o lekach bez recepty jak np. Essentiale Forte, które zawierają naturalne fosfolipidy będące źródłem choliny wspierającej pracę wątroby i sprzyjającej jej regeneracji.
Bibliografia:
- Juszczyńska K. „Leczenie niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby NAFLD.” Farmacja Polska 2021, 77(5): 281-286.
- Maciejewska D., Stachowska E. „Niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD) – epidemia XXI wieku.” Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2018, 72: 659-670.
- https://www.su.krakow.pl/repozytorium-plikow/strefa-pacjenta/zalecenia-po-hospitalizacji/33-ds-33-dieta-w-niealkoholowym-stluszczeniu-watroby-nalfd/file