Do funkcji wątroby należy m.in. metabolizowanie alkoholu i leków, produkcja żółci emulgującej tłuszcze, magazynowanie glikogenu, czy przeciwdziałanie nagromadzonym związkom toksycznym. Rola tego narządu w organizmie sprawia, że jego stan niejednokrotnie zostaje nadwyrężony i tym samym może powodować szereg negatywnych następstw dla zdrowia. Czy wątroba ma zdolności autoregeneracyjne? Po jakim czasie może dojść do naprawy występujących uszkodzeń?

Samodzielna regeneracja wątroby – czy to możliwe?

Zdolności regeneracyjne wątroby są uwarunkowane faktem, że narząd ten potrafi samodzielnie produkować nowe hepatocyty – komórki wątrobowe. Odnowa organu następuje zarówno wskutek jego bezpośredniego uszkodzenia (np.zabiegach usunięcia lub transplantacji części narządu), jak i negatywnego oddziaływania czynników o właściwościach destrukcyjnych (np. alkohol, leki, papierosy, narkotyki, nieodpowiednia dieta) bądź chorobotwórczych patogenów (np. wirusów wywołujących choroby zapalne). Tempo procesu regeneracji jest wielce indywidualne i w dużej mierze uzależnione od trybu życia człowieka. Osoby dbające o siebie, odżywiające się zdrowo i unikające przesadnego dostarczania destrukcyjnych bodźców dla wątroby mogą oczekiwać znacznie szybszej odnowy narządu. Trudno dokładnie ocenić, z jaką szybkością powstają nowe i zdrowe hepatocyty.

Naturalne sposoby na regenerację wątroby

Choć wątroba ma zdolność do powolnej i stopniowej odbudowy, to jednak istnieje wiele prostych sposobów na zapewnienie temu narządowi dodatkowego wsparcia. W kontekście odnowy wątroby duże znaczenie odgrywa codzienna dieta – jadłospis powinien bazować na lekkostrawnych posiłkach, które będą wolne od dużych ilości tłuszczu. To właśnie tłuste potrawy angażują wątrobe do intensywnych procesów trawiennych, co prowadzi do jej przesadnej eksploatacji. Dlatego też smażenie i tradycyjne duszenie (tj. po wcześniejszym obsmażeniu) poleca się zamienić na pieczenie w foli, duszenie na wodzie czy gotowanie na parze.

Sam sposób przyrządzania to jedno. Nie można zapominać, że produkty spożywcze również odgrywają dużą rolę. Dlatego zaleca się odstawienie produktów bogatych w tłuszcze np. gęste sosy, śmietany, czerwone mięso, tłusty nabiał, zwierzęce tłuszcze czy twarde margaryny. Ponadto poleca się zrezygnować z picia wcześniej wspomnianego alkoholu, kawy i napojów kofeinowych, słodzonych napojów gazowanych oraz mocnych herbat. Warto też dodać, że niekorzystny wpływ mają przetworzone artykuły spożywcze tj. wszelkiego rodzaju słodycze, fast foody i słone przekąski. Wyjątkowo dobre korzysci dla wątroby przynosi dieta śródziemnomorska.

W kontekście diety ważna jest także kultura jedzenia. Objadanie się stanowi nie tylko obciążenie dla żołądka, ale i wątroby – duża ilość pokarmu intensyfikuje pracę narządu m.in. do produkcji i wydzielania żółci, syntezowania glukozy i cholesterolu czy też gromadzenia glikogenu. Dlatego zalecane jest spożywanie mniejszych porcji w regularnych odstępach czasu. Ponadto poleca się spożywać wspomniane posiłku bez pośpiechu.

Oprócz tego poleca się wzbogacenie codziennej diety w zioła i suplementy. Wartościowy wpływ na wątrobę wykazują:

• cholina,
• fosfolipidy,
• n-acetylo-L-cysteina,
• wyciąg z ostropestu i zawarta w nim sylimaryna,
• ekstrakt z karczocha i występujące w nim cynaryny.

Ponadto pomocne będzie wprowadzenie do diety rozmaitych przypraw np. owoców jałowca, majeranku, kminku, oregano czy ziela tymianku, które są często rekomendowane w przypadkach problemów o charakterze niestrawności.

Bibliografia:

1. Abenavoli L., et al. „Health benefits of Mediterranean diet in nonalcoholic fatty liver disease.” Expert Review of Gastroenterology & Hepatology 2018, 12(9): 873-881.
2. Marchesini G.,Petta S., Dalle GR. „Diet, weight loss and liver health in nonalcoholic fatty liver disease: Pathophysiology, evidence, and practice.” Hepatology 2016, 63(6): 2032-2043.
3. Nseir W., Hellou E., Assy N. „Role of diet and lifestyle changes in nonalcoholic fatty liver disease.” World Journal of Gastroenterology 2014, 20(28): 9338.