O wątrobie
Wątroba jest jednym z elementów układu pokarmowego i jednocześnie największym gruczołem w całym ciele człowieka. Jego masa u mężczyzn waha się od 1500 do 1700 gramów, u kobiet zaś od 1300 do 1500 gramów. Wątroba znajduje się po prawej stronie w podżebrzu pod przeponą i składa się z czterech płatów.
Jakie są funkcje wątroby?
- gospodarka węglowodanami, w tym gromadzenie i uwalnianie glukozy;
- gospodarka białkowa, gdyż to właśnie w wątrobie wytwarzane jest niemal 85% wszystkich białek znajdujących się w osoczu, w tym albuminy i czynniki krzepnięcia krwi;
- gospodarka tłuszczowa — wątroba przekształca białka i węglowodany w tłuszcze, z których kolejno wytwarza cholesterol, fosfolipidy i lipoproteiny;
- gromadzenie zapasów, w tym witamin A, D, B12 oraz żelaza związanego z ferrytyną;
- odtruwanie — w wątrobie zachodzi proces neutralizacji toksyn i przekształcenie ich w obojętne i nieszkodliwe substancje;
- przemiana hemu, która jest składową hemoglobiny;
- wytwarzanie żółci, która jest niezbędna do trawienia tłuszczów;
- funkcje immunologiczne, ze względu na udział w fagocytozie.
Jakie są objawy chorej wątroby?
Chora wątroba może dawać różnorakie objawy, w zależności od schorzenia. Niemniej, można wyróżnić szereg symptomów, które mogą wystąpić niemal w każdej chorobie wątroby. Są to:
- ból w prawym podżebrzu — nie wynika on z samego bólu wątroby, gdyż nie jest ona unerwiona i sama w sobie nie może boleć. Ból rozwija się na skutek powiększenia organu w trakcie choroby i nacisku na okoliczne tkanki. Inną przyczyną bólu w tych okolicach może być również kamień w drogach żółciowych lub ich zapalenie.
- objawy skórne, w tym świąd skóry, żółta skóra i siniaki. Świąd skóry jest objawem cholestazy, czyli zaburzenia odpływania żółci. Żółtaczka to wynik uwolnienia do krwi bilirubiny — barwnika produkowanego w wątrobie. Siniaki zaś mogą pojawić się na skutek zaburzeń w wytwarzaniu czynników krzepnięcia, za które odpowiedzialna jest wątroba.
- obrzęki — w wątrobie odbywa się synteza albumin — białek utrzymujących prawidłowe onkotyczne ciśnienie krwi. Zmniejszona synteza albumin prowadzi do przesunięcia płynów poza naczynia krwionośne, czyli do tkanek, co prowadzi do obrzęków, zwłaszcza w okolicach kostek;
- żabi i wzdęty brzuch — to typowy objaw niewydolności wątroby, który jest spowodowany znacznym zwłóknieniem miąższu wątroby i dodatkowo nagromadzeniem płynów w jamie brzusznej, co razem skutkuje powiększeniem obwodu brzucha.
- głowa meduzy — skóra na żabim brzuchu staje się mocno rozciągnięta i napięta, przez co mogą zacząć prześwitywać naczynia krwionośne. Dochodzi do tego głównie wokół pępka, co może przypominać meduzę.
- krwawienia z przewodu pokarmowego — w trakcie poważnych chorób wątroby, tworzy się tzw. krążenie oboczne, które powstaje w wyniku tworzenia się naczyń krwionośnych o nieprawidłowej strukturze i funkcji. Są one podatne na pęknięcia, co często prowadzi do krwotoków. Może wówczas dojść do wypluwania krwi lub wymiotów ze świeżą krwią.
- powiększenie piersi, gdyż wątroba jest miejscem metabolizmy hormonów płciowych. Jej niewydolność powoduje, że ich metabolizm jest zahamowany, co skutkuje nagromadzeniem hormonów w organizmie. Za powiększenie piersi odpowiadają głównie estrogeny, które są produkowane w dużych ilościach przez kobiety, jednak na niewielką skalę znajdują się również u mężczyzn.
- zaburzenia neurologiczne — zaburzony proces detoksykacji prowadzi do nagromadzenia się toksyn w organizmie. Skutkiem tego może być encefalopatia wątrobowa, która objawia się zaburzeniami zachowania, problemami ze snem czy spadkiem zdolności intelektualnych. W skrajnych przypadkach może rozwinąć się także śpiączka.
- inne objawy: wśród mniej charakterystycznych objawów chorób wątroby można wymienić przewlekłe zmęczenie, nudności, utratę apetytu, spadek masy ciała oraz upośledzenie odporności.